2ـ دیدگاههای مربوط به ویژگی‌های اصناف
جی. شوبرگ» مهمترین ویژگی گیلدها را چنین بر می‌شمارد:
ـ گیلدها دارای فعالیت وحرفه انحصاری هستند.
ـ مقرراتی برای انتخاب اعضای خود دارند.
ـ جریان آموزش صرفاً در درون گیلدها اتفاق می‌افتد.
ـ گیلدها كانال‌هایی برای ابراز تقاضاها یا نیازهای ی هستند.
ـ گیلدها دارای كاركردهای اجتماعی هستند.
گروه تحقیق انجمن مدیریت ایران، ویژگی‌های عمده اصناف و تشكل‌های صنفی در ایران در پیش از ظهور سازمان‌های مدرن را در موارد زیر خلاصه می‌نماید:
ـ هر گروه صنفی دارای تشكل خاص خود بودند.
ـ آنها از قوانین و رفتارهایی خاص پیروی می‌كردند.
ـ تربیت نیروی انسانی خود را، خود به عهده گرفته بودند.
ـ دارای یك سیستم نظارت برای كنترل مهارت افراد بودند.
ـ می‌توانستند خواسته‌های اعضای خود را به حكومت ابلاغ كنند.
ـ اهمیت ویژه‌ای برای توسعه رفاه یكدیگر قائل بودند.
ـ پیوندهای عمیقی میان آنها و مذهب وجود داشت.
ـ نوعی نظام انتخاب مبتنی بر استادی و سن (تجربه) در آنها حاكم بود كه از این طریق مدیریت آنها شكل می‌گرفت.
ـ ارتباط مالیاتی اعضای خود را با دولت كنترل می‌كردند.
ـ گاه نقشی بسیار مهم در نهضت‌های ی و مذهبی بازی می‌كردند.
حمید كرمی‌پور نیز ویژگی‌های عمده زیر را از قول صاحبنظران در مقاله خود برای اصناف بیان می‌دارد:
ـ اصناف پیشه‌وری بطور كلی واحدهای محلی هستند كه به ندرت در سطح یك سرزمین عمل می‌كنند.
ـ اصناف در محله‌های خاصی از شهر مستقر شده و تجمع می‌كنند.
ـ سلسله مراتب داخلی اصناف كم و بیش شامل اصناف مختلف میباشد، زیرا همه اصناف از پایگاه اجتماعی یكسان برخوردارند.
ـ اصناف سازمان داخلی مخصوص به خود را دارند كه از سلسله مراتب مشخصی برخوردار است.
3ـ دیدگاههای مربوط به ساختار درونی اصناف
دیدگاههای موجود درباره گیلدها یا اصناف، در اغلب موارد به ساختار درونی وسلسله مراتب موجود در درون گیلدهای پیشه‌وری پرداخته‌‌اند كه در اینجا به چند مورد عمده اشاره می‌گردد:
ساموئل.ئی. گلاك» معتقد است، ساختار سازمانی گیلدهای پیشه‌وری منعكس كننده دغدغه‌های جوامع عهد قرون وسطی برای زندگی براساس نظم طبیعی» امور بود. از نظر وی گیلدها ضرورتاً دارای سلسله مراتب تثبیت شده‌بودند. در هر نوع پیشه تحت پوشش گیلدها، استاد كارها (استاد باشی‌ها) دارای كارگاه خاص خود بوده و شاگردانی را تربیت می‌كردند كه به مدت چند سال و تا دست یافتن به سطح قابل قبولی از آموزش، با آنها قرارداد می‌بستند. شاگردان بعد از اتمام این دوره به مقام صنعتگران» دست می‌یافتند. صنعتگر، پیشه‌ور ماهری بود كه در قبال دستمزد در كارگاه استاد، كار می‌كرد و این تنها راه جمع‌آوری سرمایه برای ایجاد یك كارگاه مستقل و مختص خودشان بود، گرچه در سلسله مراتب سخت گیلد، تنها برخی از آنان به عنوان استاد مجاز به این كار می‌شدند.
مؤلفین دایره‌المعارف بریتانیكا» نیز اذعان دارند كه ساختار درونی گیلدها (گیلدهای پیشه‌وری) در دوره قرون وسطی براساس شواهد موجود، شناخته شده‌است و این ساختار در مورد گیلدهای سراسر اروپا مشابه میباشد. در این گیلدها، اجتماعات اعضای گیلد از برخی قدرتهای قانونگذار برخوردار بودند، اما كنترل خط مشی گیلد در دست تعداد اندكی از مقامات رسمی (صاحب‌منصبان) و شورای مشاوران یا معاونان قرار داشت. گیلد تمایل داشت به صورت یك بدنه به شدت سلسله مراتبی ساختمند، برپایه سیستم كارآموزی استاد و شاگردی درآید.
در این ساختار، اعضای یك گیلد به سلسله مراتبی همچون؛ استادان، كارگران ماهر و شاگردان تقسیم می‌شدند. استاد، پیشه‌ور تثبیت شده‌ای از توانایی‌های مشخص بود كه شاگردانی را در اختیار داشت. شاگردان نیز پسر بچگانی بودند كه در اواخر دوره كودكی قرار داشته یا نوجوان و بالغ بودند. این افراد در خانواده استاد ساكن شده و توسط وی رموز كسب و كار را می‌آموختند. شاگردان از غذا، لباس، سرپناه و آموزش استاد بهره‌مند می‌شدند و در مقابل اینها، بدون این كه دستمزدی دریافت كنند، برای استاد كار می‌كردند. هر شاگرد بعد از اتمام یك دوره خدمت ثابت از پنج تا نُه ساله تبدیل به یك كارگر ماهر می‌شد. بدین معنی كه، او به عنوان یك پیشه‌ور می‌توانست برای استادان متعدد كار كند و در قبال آن دستمزد دریافت نماید. هرگاه یك كارگر ماهر می‌توانست صلاحیت فنی و شاهكار خود را به اثبات برساند، ممكن بود در گیلد به پایگاه استادی ارتقاء یابد؛ جایی كه با بهره‌مندی از آن، می‌توانست كارگاه خود را دایر كرده و به نوبه خود شاگردانی را اجیر كند و آموزش دهد. استادان در هر گیلد پیشه‌وری ویژه، تمایل داشتند كه در چرخه درونی گیلد به مقام ریاست گیلد انتخاب شوند تا بدین طریق نه تنها صاحب صلاحیت فنی باشند، بلكه همچنین توانگری و موقعیت اجتماعی‌شان را ارتقاء دهند.
شاگردی» عنصری پایه‌ای در گیلد پیشه‌وری بشمار می‌رفت، زیرا تداوم فعالیت و سنت، نیروی كار را كه رفاه و موجودیت گیلد بدان وابسته بود، تامین می‌كرد. شاگردان در برخی پیشه‌ها از ارزش بالایی برخوردار می‌شدند و خانواده‌ها برای به كارگیری فرزندانشان در آن پیشه‌ها می‌بایست مبلغ كلانی را به استاد پیشه مورد نظر می‌پرداختند تا فرزندان آنان را به شاگردی بپذیرد. در اغلب موارد شاگردان نسبت به فرزندان خود استاد و سایر خویشان وی از محدودیت در به كار گماری برخوردار بودند .
دبلیو. ام. فلور» با بررسی متون مختلف بویژه متون ایرانی درباره گیلدها و اصناف ایرانی و ساختار درونی آنها مباحثی را بیان داشته است. او عقیده دارد كه گیلدهای ایرانی بویژه در دوره صفوی از ساختار و سلسله مراتب كاملاً تثبیت شده‌ای برخوردار بودند. در این دوره هر حرفه و پیشه‌ای دارای گیلد خاص خود بود و هر گیلد توسط رئیس اداره می‌شد كه حداقل، با رأی دوسوم (چهاردانگ) استادان حرف تحت پوشش آن گیلد انتخاب می‌گردید.
رئیس گیلد (كدخدا یا كلو) خود معمولاً فاقد كارگاه بود و از گیلدها عایدی دریافت می‌كرد. گرچه انتخاب رئیس به صورت دلخواه از میان قدیمی‌ترین و با تجربه‌ترین استادان گیلد انتخاب می‌شد، اما این كاركرد اغلب در عمل به صورت موروثی بود. كاركرد رئیس گیلد از سوی كلانتر شهر با حكمی كه تنظیم كرده و ردایی كه بدو می‌داد، تایید می‌گردید. كلانتر همچنین اسناد انتخاب كدخدا را بعد از این كه توسط دستیارش (نقیب) صحه گذاشته می‌شد، به رسمیت می‌شناخت.
رهبران گیلدها بواسطه برخورداری از قدرت قضایی كه منبعث از اختلافات درونی گیلد و شكایات مشتریان از اعضای گیلد بود، دارای اقتدار بودند. بویژه رهبران آن دسته از گیلدهایی كه موظف به انجام بیگاری برای حكومت بودند، از اقتدار زیادی برخوردار بودند، زیرا آنان تعیین می‌كردند چه كسانی و به چه میزان باید دربیگاری شركت جویند. مخالفت در برابر رئیس گیلد و مشاوران وی (ریش سفیدها و سرجوخه‌ها) ممكن بود با عنوان عدم مشاركت در بیكاری به تنبیه منجر شود .
واكاوی تاریخی- نظری صنف ومروری بر كاركردهای نظام صنفی كارهای كشاورزی / بخش دوم
,كه ,گیلد ,ـ ,گیلدها ,اصناف , ـ , ـ ,خود را ,بودند ,سلسله مراتب
درباره این سایت