اول ) تعریف مالیات
مالیات عبارت از قسمتی از مال هر فرد است كه به دولت می دهد برای اینكه از قسمت های دیگر اموال خود اطمینان پیدا كند و با آسودگی خاطر از قسمت های دیگر متمتع گردد.
مالیات، پیش پرداختی است كه افراد برای استفاده از انتظامات عمومی دهند.
همچنین"دیوید هیوم"، مالیات را بها و جبران خدماتی می داند كه از دستگاه دولتی عاید اشخاص می گردد.
به طور كلی : مالیات درآمدی است كه به منظور تامین هزینه ها و مخارج عمومی بموجب قانون از مردم اخذ می گردد.
دوم ) انواع مالیات
مالیات در قدیم دارای انواع گوناگونی بوده ولی امروزه این انواع كاربرد خود را از دست داده و جای خود را به طبقه بندی جدید داده است كه عبارتند از : مالیات های مستقیم و غیر مستقیم .
مالیات مستقیم : عبارت است از آن دسته از مالیات هایی كه مستقیماً از مودی گرفته می شود و قابلیت نقل و انتقال به ایادی را ندارد همانند مالیات بر مشاغل ، سرقفلی ، ارث ، مستقلات و … .
مالیات غیر مستقیم : عبارت است از آن دسته از مالیات هایی كه قانونگذار آن را از مودی دریافت و حق انتقال آن را به ایادی داده است به عنوان مثال می توان از اخذ مالیات از نوشابه ها و سیگار نام برد كه به مؤدی این اجازه داده شده است كه آن را از مصرف كنندگان اخذ نماید.
تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم در مسئله انتقال مالیات است. بدین معنی كه دولت مالیات مستقیم را از خود مؤدی می گیرد و قرار نیست كه وی مبلغ مذكور را به اشخاص دیگر واگذار و یا از طریق اضافه كردن بر روی كالا از مشتری بگیرد در حالی كه در مالیات غیرمستقیم ، دولت به اشخاص حقیقی یا حقوقی این اختیار را داده است كه مالیات را از طریق اضافه قیمت بر كالا یا خدمات از مشتری اخذ نماید . مثلا اخذ مالیات از نوشابه ها و سیگار غیر مستقیم است.
سوم ) محاسن مالیات مستقیم
1) با توجه به توان پرداخت مؤدی محاسبه می شود لذا با عدالت انطباق بیشتری دارد .
2) مقررات مالیات مستقیم، در یك قانون مدون و مشخص می آید .
3) معیّن است و مودی می داند از چه منابعی باید باید میزان مالیات را بدهد .
4) مالیات مستقیم صفت "هوشیار سازی" دارد ، بدین معنا كه قانونگذار با وضع مقررات مالیاتی برای موضوعات خاص و معاف كردن موضوعات یا فعالیت ها ، شهروندان را نسبت به فعالیت های آنان هوشیار می كند .
5) موضوع مالیات های مستقیم معمولاً پدیده ای دائمی می باشند مانند دارایی و درآمد .
6) دولت حق دارد كه برای وصول مالیات مستقیم، قسمتی از دارایی های مؤدی را توقیف و تصرف كند .
چهارم ) معایب مالیات های مستقیم
1) مالیات مستقیم "دردآفرین" است بدین معنا كه مؤدی چون خودش بار مالیات را بر دوش دارد و حق انتقال به غیر را ندارد برایش مشكل خواهد بود و لذا انگیزه فرار از مالیات زودتر تحقق پیدا خواهد كرد .
2) با توجه به اینكه بار مالیاتی همیشه بر دوش مؤدی می باشد ، لذا مؤدیان همیشه نسبت به آن معترض بوده و اعتراض دارند .
3) یكی دیگر از معایب مالیات های مستقیم "گریزپذیر بودن" آن است به طوری كه راه فرار از پرداخت مالیات وجود دارد ، مخصوصاً در مالیات بر ارث كه قانونگذار ضمانت اجرای دریافت مالیات را املاكی دانسته كه نقل و انتقال بر اساس تنظیم سند منتقل می شود لذا این امر باعث می شود كه مؤدی اموال خودش را به كسانی نقل و انتقال دهد كه نیاز به تنظیم سند نباشد .
4) مالیات مستقیم ، از جنبه استبدادی برخوردار است.
پنجم) محاسن مالیات های غیر مستقیم
1)در مالیات غیر مستقیم ،دولت به شخص حقیقی یا حقوقی كه مالیات را از او وصول می كند اجازه می دهد مبلغی را كه به دولت پرداخته است از طریق افزایش قیمت محصولات یا خدمات خود به مصرف كننده یا استفاده كننده از خدمت منتقل نماید .
2)وصول مالیات غیر مستقیم - با توجه به قابل انتقال بودن - براحتی صورت می گیرد و انگیزه فرار از پرداخت آن را از بین می برد.
ششم) معایب مالیات های غیر مستقیم
1) غیر عادلانه بودن آن (مخصوصا در صورت عدم نظارت كافی دولت) زیرا میزان آن با نظر مودی افزایش خواهد یافت و برمصرف كننده تحمیل می شود ؛
2) پراكندگی مقررات مالیات غیر مستقیم؛
3) عدم توقیف و تصرف دارایی های مؤدی توسط دولت.
هقتم) مالیات در قانون مالیات های مستقیم
قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 منابع مالیاتی را به دو قسم تقسیم نموده كه عبارتند از:
1) مالیات بر دارایی : بر اساس اصلاحات صورت گرفته بر روی قانون مالیات های مستقیم در سال 1380 منابع مالیات بردارایی عبارتند از : مالیات بر ارث و حق تمبر.
2) مالیات بر درآمد : عبارتند از : مالیات بر درآمد املاك ، مالیات بر درآمد كشاورزی ، مالیات بر درآمد حقوق ، مالیات بر درآمد مشاغل ، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی ، مالیات بر درآمد اتفاقی ، مالیات بر جمع درآمد ناشی از منابع مختلف.
تذكر: هر ساله قانونگذار ممكن است بخشی از درآمد ها یا مشاغل را از پرداخت مالیات معاف كند ( مانند كشاورزی ). ولی مؤدی باید فرم های مالیاتی را طبق ضوابط تكمیل و به اداره دارایی تسلیم نماید تا بتواند از معافیت های مالیاتی برخوردار شود. متاسفانه این فرهنگ(ثبت امور مالی و تكمیل فرم های مالیاتی)در بخش كشاورزی انجام نمی شود كه باید به كمك نظام صنفی این فرهنگ در بین كشاورزان جاری شود تا حسابهای مالی در بخش كشاورزی از وضوح و شفافیت بیشتری برخوردار شود.
بر اساس ماده 2 اساسنامه نظام صنفی كشاورزی استان و ماده 2 اساسنامه نظام صنفی كشاورزی شهرستان كه به تصویب و تأیید هیأت عالی نظارت بر اصناف كشور رسیده است نظام صنفی كشاورزی تشكیلاتی صنفی است که دارای شخصیت حقوقی مستقل،غیری،غیرانتفاعی و غیر دولتی است كه پس از صدورمجوز فعالیت و ثبت در وزارت جهادكشاورزی، رسمیت می یابد. لذا نظامهای صنفی تشكیلاتی غیرانتفاعی می باشند كه مجاز به انجام فعالیتهای اقتصادی و سود آور نیستند و براساس ماده17 نظام نامه مالی تقسیم سود و سهام را ندارند.
بر اساس ماده14 آیین نامه اجرایی نظام صنفی كارهای كشاورزی مصوب هیأت وزیران،هیچ یك از وظایف هیأت مدیره نظام صنفی انتفاعی و درآمدزایی نمی باشد و تماماً آموزشی، فرهنگی و خدمت رسانی به قشر محروم كشاورز می باشند.
بر اساس بند ی ماده 139 قانون مالیاتهای مستقیم " حق عضویت اعضا مجامع حرفه ای، احزاب و انجمن ها و تشکل های غیر دولتی که دارای مجوز از مراجع ذیربط باشند و وجوهی که به موجب قانون و مقررات مربوط از درآمد یا حق احمه اعضاء آن ها کسر و به حساب مجامع مزبور واریز می شود، از پرداخت مالیات معاف است" و همچنین تبصره 1این ماده "وجوهی كه از فعالیت های غیر انتفاعی به منظور پیشبرد اهداف و وظابف اشخاص موضوع این ماده از راه برگزاری دوره های آموزشی ، سمینارها ، نشر كتاب و نشریه های دوره ای و . . . در چارچوب اساسنامه آنها تحصیل می شود و سازمان امور مالیاتی كشور بردرآمد هزینه آنها نظارت می كند ، از پرداخت مالیات معاف هستند".
لذا نظام صنفی كشاورزی كه وظیفه اصلی آن صدور پروانه فعالیت برای اعضا و همچنین ارائه خدمات حمایتی و آموزشی و دفاع از حقوق صنفی اعضا است از پرداخت مالیات معاف هستند.
* با تشكر از مهندس سعید بهشتی، كارشناس دفتر امور تشكلهای كشاورزی
واكاوی تاریخی- نظری صنف ومروری بر كاركردهای نظام صنفی كارهای كشاورزی / بخش دوم
مالیات ,كه ,های ,مستقیم ,، ,غیر ,مالیات بر ,مالیات های ,را از ,، مالیات ,نظام صنفی
درباره این سایت